Celem pracy jest charakterystyka wybranych zbiorowisk trawiastych, w tym muraw napiaskowych, w rezerwacie przyrody „Kózki” w aspekcie florystycznym i produkcyjnym oraz możliwości wykorzystania owiec rasy świniarka do ich czynnej ochrony. Badania przeprowadzono w sezonie wegetacyjnym 2010 r., w południowej części rezerwatu „Kózki”, gdzie prowadzono wolny wypas rodzimej rasy owiec świniarka. W badaniach oceniano skład gatunkowy badanych muraw, preferencje pokarmowe owiec, potencjał produkcyjny oraz wartość użytkową runi. Na badanym obszarze wyróżniono zbiorowiska trawiaste z klasy Molinio-Arrhenatheretea, klasy Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis, rzędu Corynephorion canescentis, zespołu Corynephoro-Silenetum tataricae i Caricetum cespitosae. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że owce rasy świniarka mogą być wykorzystywane do czynnej ochrony muraw napiaskowych z uwagi na hamowanie sukcesji wtórnej roślinności drzewiasto-krzewiastej.

The objective of the study is to characterise selected grass communities, including psammophilic vegetation, in the “Kózki” nature reserve from the perspective of their floristic composition and production, and to describe the possibilities of using sheep of the Świniarka race to actively protect these communities. The studies were conducted in the growing season in 2010 in the southern part of the “Kózki” nature reserve, where sheep of the native Świniarka race grazed freely. The species composition of the vegetation and the nutritional preferences of the sheep were identified, and the production potential and the usefulness value of the sward were assessed. The following grass communities were identified in the area under study: the Molinio-Arrhenatheretea class, the Koelerio glaucae-Coryn ephoretea canescentis class, the Corynephorion canescentis order, and the Corynephoro-Silenetum tataricae and Caricetum cespitosae association. Based on the investigation, it was found that sheep of the Świniarka race can be used in the active protection of psammophilic vegetation because they hinder the succession of secondary tree and shrub vegetation.