The aim of this study was to analyze the correlation between the results of a horse's behavior assessment based on the Brzeski’s classification and heart rate at so-called threshold moments of natural training. The study included 120 horses of three breeds: Thoroughbred horses (n = 40), Purebred Arabian horses (n = 40), and Angloarab horses (n = 40). Each group included the same number of mares and stallions. The experiment involved natural training aimed at moun- ting a horse, and it lasted for a maximum of three consecutive days. Threshold moments were identified: first following after the trainer, first moving around the trainer, saddling, girth tighte-ning, mounting and adopting a seated position by the trainer. Heart rate (HR) was registered using Polar S810 devices. Equine behaviour was scored from 1 to 5 according to a modified Brzeski’s classification (1 – dangerous aggressive attitude, 5 – excellent cooperation with a trainer). Mul-tivariate analysis of variance (ANOVA, GLM) was conducted. Significant differences between the means were determined using the Tukey’s test. It was found that the heart rate at threshold mo-ments of the training and the behaviour score given by the trainers emphasized the racial distinc-tion of the Angloarab horses, in which the implementation of the natural training methods may be problematic. Modified Brzeski’s classification, usedas a method of evaluating the behaviour of young horses, may complement the physiological parameter analysis. Particular attention should be drawn to the assessment of the equine behavior during the first saddling. The importance of this assessment is confirmed by its significant correlation with the heart rate.

Celem pracy była analiza wyników korelacji między ocenami za zachowanie się koni według skali Brzeskiego z częstością pracy serca w tzw. momentach progowych treningu przeprowadzonego metodami naturalnymi. Badaniami objęto 120 koni, reprezentujących 3 grupy rasowe: pełnej krwi angielskiej (n = 40), arabskie czystej krwi (n = 40) i angloarabskie półkrwi (n = 40). Każda z grup była równa pod względem liczebności ogierów i klaczy. Doświadczenie polegało na przeprowadzeniu szkolenia metodą naturalną, które miało na celu przyjęcie jeźdźca przez konia i trwało maksymalnie przez 3 kolejne dni. Za momenty progowe uznano: pierwsze podążanie konia za trenerem, pierwsze okrążenie trenera, założenie siodła, zapięcie popręgu oraz wejście trenera na konia i zajęcie pozycji siedzącej. Rejestracji częstości pracy serca (HR) dokonano za pomocą urządzeń Polar s810. Punktowa całościowa ocena za zachowanie się koni (w skali 1–5 punktów) stanowiła natomiast zmodyfikowaną klasyfikację Brzeskiego (1 pkt – niebezpieczna postawa agresywna; 5 pkt – doskonała współpraca z człowiekiem). Wykonano wieloczynnikową analizę wariancji (ANOVA GLM). Istotność różnic między średnimi określono za pomocą testu t-Tukeya. Stwierdzono, iż częstość pracy serca w momentach progowych szkolenia oraz oceny wystawiane koniom przez trenera za ich zachowanie się, podkreślają odrębność rasową koni angloarabskich, w przypadku których można się spodziewać kłopotów z wdrożeniem naturalnych metod treningu. Zmodyfikowana klasyfikacja Brzeskiego jako metoda oceny behawioralnej młodych koni może stanowić uzupełnienie analizy parametrów fizjologicznych. Szczególną uwagę warto zwrócić na oceny za zachowanie się koni podczas pierwszego siodłania. O ich wiarygodności świadczą istotne korelacje z częstością pracy serca.