Owady inwazyjne w Polsce: Analiza zainteresowania naukowego w latach 2000-2023 (Invasive insects in Poland: Analysis of scientific interest in the years: 2000-2023)
Opis bibliograficzny
Szczegóły publikacji
Streszczenia
Celem pracy było przedstawienie zmian w zainteresowaniu naukowym wybranymi gatun- kami owadów inwazyjnych w Polsce: biedronki azjatyckiej, wtyka amerykańskiego, przezierki bukszpanowej, skupieńca lipowego oraz szrotówka kasztanowcowiaczka. Gatunki te nie wystę- pują naturalnie w kraju. Ze względu na brak naturalnych czynników ograniczających rozrost ich populacji, stają się one zagrożeniem dla rodzimych gatunków fauny i flory. W oparciu o bazę danych Google Scholar wykonano analizę zainteresowania naukowego wybranymi owadami inwazyjnymi według koncepcji przeglądu narracyjnego. Wyszukiwano artykuły, książki oraz monografie na temat wybranych gatunków w latach 2000-2023. Za słowa kluczowe posłużyły łacińskie nazwy gatunków. W pracy podano liczbę publikacji naukowych dotyczących badanych inwazyjnych gatunków owadów w analizowanym okresie badawczym. Przedstawiono zarówno rok pierwszego pojawienia się owadów w Polsce, jak i scharakteryzo- wano szybkość ekspansji terytorialnej oraz zagrożenia i szkody jakie mogą powodować. Stwierdzono wyraźny wzrost zainteresowania naukowego wybranymi owadami inwazyjnymi Streszczenie The aim of the study was to present changes in scientific interest in selected species of in- vasive insects in Poland: ladybird, western conifer seed bug, box tree moth, true bug and horse chestnut leaf miner. In our country these species do not occur naturally. Due to the lack of natu- ral factors limiting the growth of their populations, they are becoming a threat to native species of fauna and flora. Based on the Google Scholar database, an analysis of scientific interest in selected invasive insects was performed according to the concept of a narrative review. Articles, books and mono- graphs on selected species in the years 2000-2023 were searched. Latin names of species were used as keywords. The paper provides the number of scientific publications on the studied in- vasive insect species in the analyzed research period. Both the year of the first appearance of insects in Poland and the characterization of the rate of territorial expansion and the threats and damage they may cause was analyzed. A clear increase in scientific interest in selected invasive insects was noted in the years 2000-2023. Scientists’ interest in the ladybird was noted since 2002, for the western conifer seed bug since 2009, and for the box tree beetle and the true bug since 2013 and 2016, respectively. The horse-chestnut leaf miner differed from the other spe- cies in terms of scientific interest. For this pest, an upward trend was observed only until 2009. In subsequent years, the number of publications on the insect was lower. Based on the analyses performed, it was found that, with the exception of the horse-chestnut leaf miner, a further in- crease in the number of publications on the subject can be expected for the remaining species. This is indicated by the trend line in the graphs, which has an upward trend. The probable in- crease in the number of publications will be associated with the need to develop further research that will be helpful in understanding the factors determining the spread and threats from the described species. Abstract Key words: invasive speccies, Poland, scientific literature. Owady inwazyjne w Polsce: Analiza zainteresowania naukowego w latach 2000-2023 Invasive insects in Poland: Analysis of scientific interest in the years: 2000-2023 Journal of Life and Medical Sciences Nr 2/38/2024 I Nauki Przyrodnicze i Medyczne 31 www.naukowcy.org.pl Gatunki inwazyjne są to gatunki obce, które dzięki możliwości przystosowania się do nowych warun- ków środowiskowych, mogą w krótkim czasie dokonać szybkiej kolonizacji nowych obszarów (Dyderski and Dylewski, 2019). Ich ekspansja jest na tyle duża, że wypierają gatunki rodzime (Sakai et al., 2001). Gatunki inwazyjne mogą przekształcać strukturę i zaburzać funkcjonowanie ekosystemów, a także są uznawane za jedną z przyczyn utraty różnorodności biologicznej. W literaturze opisano wiele inwazyjnych gatunków roślin i zwierząt oraz ich wpływ na środowisko (Kenis et al., 2016; Sakai et al., 2001; Gazda, 2003). Spośród nich najwyższą możliwość kolonizacji nowych obszarów mają owady. Wynika to z ich niewielkich rozmiarów, zdolności do lotu czy możliwości estywacji (Kadej et al., 2019). W pracy przedstawiono zmiany w zaintere- sowaniu naukowym oraz charakterystykę pięciu gatunków owadów uznanych za inwazyjne. Wybranymi ga- tunkami owadów zostały: biedronka azjatycka ( Harmonia axyridis Pallas), wtyk amerykański ( Leptoglossus occidentalis Heidemann), przezierka bukszpanowa ( Cydalima perspectalis Walker), skupieniec lipowy ( Oxy- carenus lavaterae Fabricius) oraz szrotówek kasztanowcowiaczek ( Cameraria ohridella Deschka et Dimić). Wprowadzenie w latach 2000-2023. Zainteresowanie naukowców biedronką azjatycką zanotowano od 2002 roku, dla wtyka amerykańskiego od 2009 roku, a dla przezierki bukszpanowej oraz skupieńca lipowego odpowiednio od roku 2013 oraz 2016. Szrotówek kasztanowiaczek różnił się od po- zostałych gatunków pod kątem zainteresowania naukowego. U tego szkodnika trend wzrostowy zaobserwowano jedynie do roku 2009. W dalszych latach liczba pojawiających się publikacji na temat owada była niższa. Na podstawie wykonanych analiz stwierdzono, że z wyjątkiem szrotówka kasztanowiaczka, w przypadku pozostałych gatunków można liczyć się z dalszym wzrostem liczby publikacji na ich temat. Wskazuje na to linia trendu zamieszczona na wykre- sach, która ma tendencję wzrostową. Prawdopodobny wzrost liczby publikacji będzie wiązał się z koniecznością rozwoju dalszych badań, które będą pomocne do zrozumienia czynników warunkujących rozprzestrzenianie się i zagrożenia ze strony opisywanych gatunków.
Open Access
Linki zewnętrzne
Identyfikatory
Metryki
Eksport cytowania
Wsparcie dla menedżerów bibliografii:
Ta strona wspiera automatyczny import do Zotero, Mendeley i EndNote. Użytkownicy z zainstalowanym rozszerzeniem przeglądarki mogą zapisać tę publikację jednym kliknięciem - ikona pojawi się automatycznie w pasku narzędzi przeglądarki.
Informacje dodatkowe
Rekord utworzony: | 25 czerwca 2025 12:12 |
---|---|
Ostatnia aktualizacja: | 25 czerwca 2025 12:13 |