The aim of the paper was the analysis and assessment of the influence of the breed and age of breeding boars on sperm morphology of spermatozoa. 90 ejaculates were analysed, taken from Polish Large White boars, Polish White Lop-eared boars, Pietrain boars and hybrid boars: Pietrain × Duroc, Duroc × Pietrain, Hampshire × Pietrain. The boars were divided into three age groups: group I – under 24 months of age, group II – under 36 months of age, and group III – under 36 months of age. The sperm assessment comprised: normally developed sperm, sperm with secondary changes (with a protoplasmatic droplet, with a distal tail loop or a middle-piece, free heads), sperm with primary changes (with an underdeveloped head and middle-piece). It was found that the breed/crossing variant had a significant influence on the percentage of basic defects in boar semen. It was observed that there was a tendency for fewer spermatozoa with a distal tail loop, free head and “pseudo-droplet” in the ejaculates of younger boars. On the other hand, the total number of sperm with defects of spermatozoa in the semen of boars of different age groups did not differ much.

Celem pracy było dokonanie analizy i oceny wpływu rasy i wieku knurów stacyj-nych na morfologię plemników. Przeanalizowano 90 ejakulatów pobranych od knurów rasy wiel-kiej białej polskiej, polskiej białej zwisłouchej, pietrain i knurów mieszańców: pietrain × duroc, duroc × pietrain, hampshire × pietrain. Knury podzielono na trzy grupy wiekowe: I – do 24 miesięcy, II – do 36 i III – powyżej 36 miesięcy życia. Ocena plemników obejmowała: plemniki normalnie wykształcone, plemniki zmienione wtórnie (z kroplą protoplazmatyczną, z zawiniętą witką lub wstawką, luźne główki), plemniki zmienione pierwotnie (z niedorozwiniętą główką i wstaw-ką). Stwierdzono istotny wpływ rasy/wariantu krzyżowania na odsetek występowania wad głównych w nasieniu knurów. Zaobserwowano tendencję występowania mniejszej ilości plemników z pętlą na końcu witki, główką luźną i niby-kroplą w ejakulatach knurów młodszych. Natomiast liczba plemników z wadami łącznie w nasieniu knurów z różnych grup wiekowych różniła się minimalnie.