The objective of the present study was to determine the effect of lowered by 10% feed crude protein level in relation to the requirements for pig feeding standards in mixture concentrates for fatteners fed a restricted or ad libitum diet on animal growth, feed conversion ratio and nitrogen balance. The animals (36 pigs) were assigned into 3 groups maintained in pens, 2 animals each. Group I (control) received standard mixture concentrates with a recommended crude protein and amino acids level in compliance with pig feeding standards, whereas the animals from for groups II and III had a diet with a reduced by 10% crude protein and amino acids content. The fatteners from group I and II were fed a restricted diet, while those from group III had free access to feedstuffs (ad libitum). The animals were weighed at the beginning of the experiment at 68–70 BW and before slaughter, with regular control of feed intake. The N-balance tests were performed in metabolic cages on 4 porkers from each group at 35, 55, 75 and 95 kg BW. The results, i.e. daily gains (896, 894 and 911 g daily) and feed conversion ratio (2.41; 2.42 and 2.64 kg/kg bodyweight gain, respectively, throughout the fattening period from 25 to 110 kg) in groups I, II and III as well as N-excreted in manure (36.5, 31.5 and 34.4 g N daily) indicated the potential to minimize nitrogen emission through feed protein reduction by 10% in relation to the pig feeding standards, in case of free access to feedstuffs.

Celem podjętych badań było określenie wpływu obniżonej o 10% zawartości białka ogólnego w stosunku do zaleceń norm żywienia świń w mieszankach pełnodawkowych dla tucz-ników żywionych systemem dawkowanym lub ad libitum na wzrost zwierząt, zużycie paszy i bilans azotu. Zwierzęta (36 sztuk) podzielone na 3 grupy, utrzymywane były w kojcach, po 2 sztuki w każdym. Grupa I (kontrola) otrzymywała standardowe mieszanki pełnoporcjowe o poziomiebiałka ogólnego i aminokwasów zgodnie z zaleceniami norm żywienia świń, zwierzęta zaś grupy II i III – otrzymywały mieszanki o obniżonym o 10% poziomie białka ogólnego i aminokwasów. Tuczniki w grupie I i II żywiono w systemie dawkowanym, w III zaś miały swobodny dostęp do karmideł z paszą (żywienie ad libitum). Zwierzęta były ważone na początku badań, przy masie ciała ok. 68–70 kg oraz przed ubojem, przy systematycznej kontroli pobrania paszy. Bada-nia bilansowe wykonano w klatkach metabolicznych na 4 wieprzkach z grupy przy masie ciała 35, 55, 75 i 95 kg. Uzyskane efekty produkcyjne: przyrosty dzienne (896, 894 i 911 g) i zużycie paszy (2,41; 2,42 i 2,64 kg/kg przyrostu), odpowiednio za cały okres tuczu (25–110 kg) w grupach I, II i III oraz ilości azotu wydalanego dziennie w odchodach (36,5; 31,5 i 34,4 g) wskazują na możli-wość ograniczenia wydalania składników azotowych do środowiska poprzez zmniejszenie pozio-mu białka w paszy o 10% w stosunku do zaleceń norm żywienia świń, nawet przy dowolnym pobraniu mieszanki.